Dit is een paragraaf. Klik hier om je eigen tekst toe te voegen.
Denken en doen - executieve functies
Kinderen ontdekken, experimenteren, denken, associëren in dialoog met kinderen en professionals. We kunnen kinderen prikkelen om op onderzoek te gaan, probleemoplossend en flexibel te denken. We kunnen hen ook doen groeien in zelfsturing en zelfstandigheid, leren plannen …
​
De ontwikkeling van de executieve functies gaan gepaard met de ontwikkeling van de hersenen.
Het ondersteunen van de ontwikkeling van de executieve functies komt alle kinderen ten goede. Onderzoek heeft uitgewezen dat vooral kinderen uit chronische stresssituaties hierbij baat hebben.
Lees over de verschillende executieve functies aan de hand van Wally, een cartoonfiguur. Hij zit verstopt tussen een massa andere figuren. Waar is hij? Wat het moeilijk maakt, is dat de pagina’s erg vol getekend zijn, met een overdaad aan details, en dat Wally soms maar deels te zien is.
​
​
​
Welke executieve functies hebben je leerlingen nodig om een bepaald opdracht tot een goed einde te kunnen brengen?
Als kind leren we rekenen, schrijven, denken, ... Ons lichaam en onze hersenen maken klaar om de volgende stap in onze ontwikkeling te kunnen zetten. Soms overschatten of onderschatten we onze leerlingen op het gebied van neurologische en cognitieve ontwikkeling.
Wat mag je van je leerlingen verwachten?
​Zet de juiste leeftijd voor de taak.
Klik op de afbeelding voor beeldfragment - Duur 4m
Peter Adriaenssens waarschuwt voor de psychologische én lichamelijke gevolgen van opgroeien in armoede: "Kinderen die in armoede opgroeien, lopen op 1 jaar 2 maanden achterstand op", zei hij in "De afspraak".
We weten dat stress een grote invloed heeft op de ontwikkeling van hersenen. Kinderen die in een chronische stresssituatie opgroeien, starten hun schoolloopbaan met een achterstand.
Klik op de afbeelding om naar de website 'Impact van armoede op executieve functies' te gaan.
De effecten van de belaste bandbreedte op onze executieve functies zien we terug bij een aantal zogenaamde ‘denkfouten’ (cognitive biases) die mensen geneigd zijn te maken. Een denkfout is een fout in ons redeneren die kan leiden tot systematische afwijkingen van rationele keuzes, beoordelingen en gedrag.
​
Alle mensen zijn gevoelig voor deze denkfouten die onder bepaalde omstandigheden de kop op kunnen steken (Kahneman, 2011, Thinking fast and slow). Bij mensen in armoede wordt relatief veel van de bandbreedte in beslag genomen door zorgen, stress en lastige afwegingen waardoor minder ruimte over is voor probleemoplossing op de langere termijn. Hierdoor hebben mensen in armoede vaker last van een zwak prospectief geheugen, een te sterk korte termijnfocus en gaan zij zich extra risico vermijdend gedragen.
Bovendien zijn de consequenties van de fouten voor hen vaak extra groot. Het herinneren van taken vergt ‘prospectief geheugen’, een vermogen om te blijven denken aan een voorgenomen actie in de toekomst en die dan uit te voeren. Het onthouden van alle taken die we nog moeten uitvoeren vraagt een behoorlijke belasting van de bandbreedte, waardoor dit voor mensen in armoede extra lastig is.
Een prospectief geheugen vraagt om goede timing, er moet op het juiste moment aan die taken gedacht worden, dat blijkt vaak moeilijk voor mensen. Om mensen hiermee te helpen zijn er allerlei hulpmiddelen ontwikkeld, zoals automatische incasso voor terugkerende rekeningen. Echter, het gebruiken van automatische incasso is voor mensen in armoede lastiger, omdat er vaak onvoldoende geld op de rekening staat en mensen dus zelf actief keuzes moeten maken welke rekening ze zullen betalen. Het betalen van rekeningen wordt daardoor een terugkerende taak voor het actieve werkgeheugen terwijl dat voor mensen met genoeg saldo automatisch gaat (Daminger, Hayes, Barrows & Wright, 2015)
​
Executieve functies zorgen ervoor dat kinderen andere vaardigheden kunnen ontwikkelen zoals samenwerken, beslissingen nemen en kritisch denken. ...
Als kinderen de mogelijkheid krijgen om deze vaardigheden goed te ontwikkelen, dan heeft het individu en ook de samenleving daar levenslang voordeel van.
​
​
​
​
Wil je nagaan hoe het met de ontwikkeling van de executive functies van je leerlingen staat?
​
Vul de vragenlijst in voor 2 van je leerlingen.
​
​
​
​
​
​
​
Vul de zelfscan in: hoe is het met jouw executieve functies gesteld?
Wat betekent dit voor je leerlingen?
Voor de executieve functies is een innerlijke stem die het handelen en talige denken aanstuurt van groot belang. Veel executieve functies zijn met elkaar verweven en leerlingen hebben dan ook vaak moeite met meerdere executieve functies.
​
Doe de zelfscan: hoe werk jij aan executieve functies in de klas?
​
Je kan op maat werken aan de executieve functies van je leerlingen en er zijn acties die je op groepsniveau kunt nemen. Lees hier welke die zouden kunnen zijn.
​
​
​Hoe kan jij de executieve functies van je kinderen ondersteunen?
​
Vul aan op het forum en like de goede ideeën.
De effectieve instructiestijl is een onderwijsstijl die voor alle kinderen ondersteunend is maar vooral kinderen uit armoede zijn het meest gebaat met deze instructiemethodiek.
​
Effectieve instructie is het doelmatig aanbieden van nieuwe leerstof. Kinderen willen niet onnodig wachten op uitleg, daarom is het belangrijk om de instructie zo te geven, dat er geen leertijd verloren gaat.
Het geven van een effectieve instructie zorgt ervoor dat snelle leerlingen vlot aan de slag kunnen, terwijl kinderen die meer uitleg nodig hebben een verlengde instructie krijgen.
Effectieve instructie is dus een voorwaarde om goed te differentiëren. Bij effectieve instructie is de les opgebouwd volgens het Directe Instructiemodel. Een goede voorbereiding van de lesactiviteiten draagt ook bij aan de verbetering van de instructie.
Gebruik het volgend observatieschema voor activeren directe instructie.
​
Tips
.jpg)
.jpg)